Veel gestelde vragen over netcongestie

Lees hoe Smart Delta Drechtsteden ondernemers helpt bij de collectieve aanpak netcongestie.

 
Een vol stroomnet zorgt ervoor dat wanneer de vraag naar energie of het aanbod van energie te hoog is, het net op sommige momenten van de dag en op sommige momenten in het jaar overbelast is. Deze piekmomenten vinden bijvoorbeeld plaats in de uren tussen 16.00 en 21.00 uur op koude dagen, omdat de meeste inwoners dan hun woning gaan verwarmen en elektrische apparaten aanzetten. De stroomkabels en andere onderdelen van het stroomnet zitten dan aan hun maximale capaciteit.

Alle opgewekte stroom wordt teruggeleverd aan het net. Het Nederlandse energienet is hier niet op berekend. Netbeheerders zijn daarom bezig om het net uit te breiden, maar dat kost tijd, personeel en materiaal.

1. Het stroomnet sneller uitbreiden
Netbeheerders investeren vanaf 2025 € 8 miljard per jaar. De overheid zorgt ervoor dat er grond beschikbaar is om het stroomnet uit te breiden. En wil sneller vergunningen verlenen aan projecten waarmee het stroomnet wordt vergroot.

2. Slimmer benutten van het elektriciteitsnet
Drukte op het elektriciteitsnet doet zich vooral voor op de piekmomenten, tussen 16:00 en 20:00. Om op die momenten meer ruimte te creëren op het stroomnet, maken netbeheerders afspraken met bedrijven die veel stroom gebruiken. Deze houden in dat zij op piekmomenten minder stroom mogen gebruiken.

3. Vraag en aanbod beter op elkaar afstemmen
De overheid maakt vanaf 2024 € 166 miljoen vrij om zogeheten energiehubs te stimuleren. Door middel van energiehubs stemmen bedrijven die bij elkaar in de buurt zitten hun vraag en aanbod van energie met elkaar af. Hierdoor is er minder ruimte op het stroomnet nodig.

4. Openbare laadpalen krijgen een flexibel tarief
Openbare laadpalen krijgen een flexibel tarief. Flexibel laden wordt in de toekomst een vast onderdeel van de contracten die de overheid afsluit met gemeenten.

5. Er wordt een invoedingstarief ingevoerd
De ACM is begonnen met de voorbereidingen voor het invoeren van een invoedingstarief. Invoeders zoals elektriciteitscentrales, zonneparken en windparken zullen via een invoedingstarief op een eerlijke manier gaan bijdragen aan de stijgende netkosten. Invoeders en buitenlandse afnemers van elektriciteit gaan meebetalen aan de Nederlandse infrastructuur.

6. Netbeheerders onderzoeken of de tariefstructuur van kleinverbruikers aangepast kan worden
Consumenten betalen nu een tarief afhankelijk van de capaciteit van de aansluiting, niet van het daadwerkelijke gebruik van het net. Steeds meer kleinverbruikers hebben een elektrische auto of warmtepomp. Het verschil in de manier waarop zij het stroomnet gebruiken wordt groter. Om de verdeling van de kosten eerlijk te houden onderzoeken netbeheerders hoe het wijzigen van de nettarieven voor kleinverbruikers kan bijdragen aan gedragsverandering en het efficiënter gebruiken van het net.

Het is een interessante vraag! Warmtepompen worden vaak genoemd in discussies over netcongestie, maar de situatie is genuanceerder.

Netcongestie ontstaat wanneer de vraag naar elektriciteit het aanbod overschrijdt, wat kan leiden tot overbelasting van het elektriciteitsnet. Dit probleem wordt versterkt door de toename van duurzame energiebronnen en het gebruik van elektrische apparaten.

Warmtepompen dragen bij aan een verhoogd elektriciteitsverbruik, vooral als ze worden gebruikt in plaats van traditionele cv-ketels. Echter, moderne warmtepompen zijn vaak efficiënter en kunnen juist helpen om piekbelastingen te verminderen door hun verbruik te spreiden over de dag. Bovendien kunnen warmtepompen met een boiler overtollige duurzame energie opslaan als thermische energie, wat helpt om het net te ontlasten.

Kortom, hoewel warmtepompen bijdragen aan een hogere elektriciteitsvraag, kunnen ze, mits goed geïnstalleerd en gebruikt, ook een deel van de oplossing zijn voor netcongestie.

Ja, een warmtenet kan helpen om beperkingen door netcongestie te voorkomen. Hier zijn enkele manieren waarop dit werkt:

• Vermindering van elektriciteitsvraag: Warmtenetten gebruiken warmte van verschillende bronnen (zoals restwarmte van industrieën, geothermische energie, en aquathermie) om gebouwen te verwarmen. Dit vermindert de afhankelijkheid van elektrische verwarmingssystemen, zoals warmtepompen, en verlaagt de piekvraag naar elektriciteit.
• Flexibiliteit in energiebronnen: Warmtenetten kunnen verschillende duurzame warmtebronnen integreren, wat zorgt voor een stabiele en betrouwbare warmtevoorziening. Dit maakt het mogelijk om de druk op het elektriciteitsnet te verlichten, vooral tijdens piekuren.
• Congestiemanagement: Door warmte en elektriciteit te combineren in een slim netwerk, kunnen warmtenetten bijdragen aan een efficiënter en veerkrachtiger energiesysteem. Dit helpt om netcongestie te verminderen en de leveringszekerheid van zowel warmte als elektriciteit te verbeteren.
• Lokale opwekking en opslag: Warmtenetten maken het mogelijk om warmte lokaal op te wekken en op te slaan, wat helpt om piekbelastingen op het elektriciteitsnet te voorkomen1.

Hoewel warmtenetten niet alle problemen met netcongestie volledig kunnen oplossen, bieden ze wel een waardevolle bijdrage aan het verminderen van de druk op het elektriciteitsnet.