De afgelopen jaren is er veel veranderd in ons energiesysteem. De overgang naar duurzame elektriciteit is steeds sneller gegaan en ons elektriciteitsverbruik neemt toe. Er is meer elektrisch vervoer en we gaan meer elektrisch verwarmen en koken. We wekken steeds meer duurzame energie op uit wind en zon. En er komen meer woningen en bedrijven bij die stroom nodig hebben.
Het huidige energiesysteem is niet ingericht op deze grote veranderingen. De druk op het elektriciteitsnet neemt toe, met als gevolg dat het stroomnet vol is.
We weten het inmiddels allemaal: Nederland wordt aardgasvrij. In 2050 willen we alleen nog gebruik maken van duurzame warmte voor onze huizen en gebouwen en voor de industrie. Dat is beter voor ons klimaat. Ook in de regio Drechtsteden maken steeds meer inwoners en bedrijven de overstap. Hoe pakken we het aan?
Veel gebieden in Nederland en in onze regio krijgen hier vroeg of laat mee te maken. Daarom werkt Nederland aan het verzwaren van het elektriciteitssysteem. En tegelijkertijd moeten we anders omgaan met energie en ons stroomnet slimmer gaan gebruiken, om schade en stroomstoringen te voorkomen. Bijvoorbeeld door niet allemaal op hetzelfde moment stroom te gebruiken.
Wat bedoelen we met: het stroomnet is vol?
Een vol stroomnet zorgt ervoor dat wanneer de vraag naar energie of het aanbod van energie te hoog is, het net op sommige momenten van de dag en op sommige momenten in het jaar overbelast is. Deze piekmomenten vinden bijvoorbeeld plaats in de uren tussen 16.00 en 21.00 uur op koude dagen, omdat de meeste inwoners dan hun woning gaan verwarmen en elektrische apparaten aanzetten. De Stroomkabels en andere onderdelen van het stroomnet zitten dan aan hun maximale capaciteit.
De overheid wil samen met andere partijen zorgen dat de druk op het elektriciteitsnet verlicht wordt om zoveel als mogelijk storingen en schade te voorkomen. De overheid en netbeheerders zijn daarom bezig met het zo snel mogelijk verzwaren en uitbreiden van het stroomnet. Er zijn veel werkzaamheden nodig om dit voor elkaar te krijgen. In woonwijken moeten straten open gemaakt worden om dikkere kabels te leggen. En in onze regio moeten er ongeveer 800 elektriciteitshuisjes (ook wel transformatorhuisjes genoemd) bijkomen.
Het vergroten van het stroomnet duurt tientallen jaren. Daarom moeten we het stroomnet nu ook slimmer gaan gebruiken. Bijvoorbeeld door energie te besparen en minder stroom te gebruiken tijdens de ‘spitsmomenten’ tussen 16.00 en 21.00 uur. Daar kunnen we allemaal bij helpen door bijvoorbeeld handmatig de wasmachine op een ander tijdstip aan te zetten. Ook kunnen we steeds vaker slimme apparaten instellen om dit automatisch te doen.
Wat verandert er in het energiesysteem?
Ons huidige systeem is ingesteld op grootschalige opwekking van energie uit steenkool, olie- en aardgas. Vanuit een paar centrale plekken in Nederland wordt zo stroom over het hele land naar huizen en gebouwen vervoerd. Bij het nieuwe energiesysteem gaat duurzame energie verschillende kanten op. Van zonnepanelen in de wijk naar stroom voor huizen en gebouwen of naar een batterij voor opslag in de wijk. Of van een windpark naar bedrijven in de buurt die stroom nodig hebben. Het nieuwe energiesysteem wordt een netwerk van slimme netwerken waar je energie kunt uploaden en downloaden, zoals data op het internet.
Wat betekent dit voor inwoners en ondernemers?
Een vol stroomnet is een grote uitdaging en raakt het economisch vestigingsklimaat en werkgelegenheid, de verduurzaming en de bouw van nieuwe woningen en bedrijven. In gebieden met netcongestie komen grootverbruikers (bedrijven en instellingen) die een nieuwe of zwaardere stroomaansluiting willen namelijk op een wachtlijst.
Ook in de woonwijken zal het stroomnet steeds voller worden, waardoor ook inwoners te maken kunnen krijgen met langere doorlooptijden voor een nieuwe aansluiting voor een nieuwbouwhuis of zwaardere aansluiting voor een warmtepomp.
Daarnaast komt onze energievoorziening meer in onze woon- en werkomgeving te staan. Inwoners en bedrijven krijgen steeds meer een eigen rol in de energievoorziening. Ze zijn niet langer alleen consument, maar ook producent van energie, bijvoorbeeld omdat ze zonnepanelen op het dak van hun woning of bedrijf hebben. Of omdat ze als energiecollectief samen een zonnepark of windmolen in lokaal eigendom hebben of samen een energiehub vormen. Via energiegemeenschappen kunnen inwoners, lokale overheden en kleine ondernemingen samen energie opwekken, delen en verkopen.
Wat kun je zelf doen?
Het verlichten van een vol stroomnet is dus belangrijk voor ondernemers om te kunnen groeien, om nieuwe woonwijken te kunnen realiseren en de energietransitie te laten slagen. Als we niets doen loopt dit vast, kunnen storingen ontstaan of gaan apparaten kapot doordat ze te veel of te weinig stroom krijgen. Door het beter benutten van het hoeft het net bovendien minder uitgebreid te worden, wat ook leidt tot een besparing op de kosten die nodig zijn voor netuitbreidingen.
Help je mee? - Bespaar energie. Kijk op Zet ook de knop om voor tips en ideeën.
- Gebruik de opgewekte energie zo veel als mogelijk direct zelf.
- Verbruik voor zover dat kan zo min mogelijk stroom tussen 16.00 en 21.00 uur. Zet bijvoorbeeld je wasmachine later aan en laad je auto op andere tijden op.
- Indien je de overstap maakt naar een warmtepomp, overweeg dan een hybride warmtepomp in plaats van een volledige warmtepomp. Een hybride versie gebruikt minder stroom en bespaart gemiddeld 60% gas. Ook met het gebruik van warmtepompen is het mogelijk om de elektriciteitsvraag te beperken. Dit doe je door ervoor te zorgen dat de zogenaamde Coefficient of Performance (CoP) zo hoog mogelijk is. Kies je voor een volledig elektrische warmtepomp? Dan adviseren we je na te gaan of je tijdig een grotere aansluiting kunt krijgen van de netbeheerder.
Hoe kun je meedenken over het nieuwe energiesysteem?
Om bedrijven en woningen van duurzame energie te voorzien, verandert de woon- en werkomgeving en dat is niet altijd gemakkelijk. Daarom is jouw inbreng als inwoner of ondernemer belangrijk. Je kunt je mening geven, ideeën inbrengen of je zorgen uiten tijdens het opstellen van beleid, of een milieueffectrapportage, of bij het aanvragen van vergunningen.
Waarom is deze verandering nodig?
De aardgaswinning in Groningen is gestopt en we willen voor onze energievoorziening minder afhankelijk zijn van andere landen. Tegelijk willen we verdere opwarming van de aarde tegen gaan. Daarom stapt Nederland over van fossiele brandstoffen naar duurzame energie- en warmtebronnen. We zoeken niet alleen naar meer elektriciteit en warmte, maar willen vooral dat die betaalbaar blijft, duurzaam is en voor iedereen beschikbaar.
